آیه عده وفاتآیه تعیین عِدّه زنِ شوهر مرده را آیه عِدّه وفات گویند. آیه عِدّه وفات همان آیه ۲۳۴ بقرهاست که به آن آیه تربص و آیه اقراء نیز مى گویند. ۱ - منظور از آیه عده وفاتبه آیه ۲۳۴ بقره "آیه عِدّه وفات " و یا "آیه تربص" مى گویند: "والذین یتوفون منکم و یذرون أزواجاً یتربصن بأنفسهن اربعة أشهر و عشراً فاذا بلغن أجلهن فلاجناح علیکم فیما فعلن فى انفسهن بالمعروف والله بما تعملون خبیر؛و کسانى که از شما مى میرند و همسرانى باقى مى گذارند، باید چهارماه و ده روز انتظار بکشند (و عده نگه دارند) ! و هنگامى که به آخر مدتشان رسیدند، گناهی بر شما نیست که هر چه مى خواهند، درباره خودشان به طور شایسته انجام دهند - و با مرد دلخواه خود ازدواج کنند - و خدا به آن چه عمل مى کنید، آگاه است . ۲ - محتوای آیه عده وفات" شوهر کردن دو باره زنان بلافاصله بعد از مرگ شوهر، با محبت و حفظ احترام همسر سابق، و یقین به خالى بودن رحم از نطفه او، سازگار نیست ؛ و به علاوه موجب جریحه دار شدن عواطف بستگان متوفى است ؛ بدین خاطر، این آیه، ازدواج مجدد زنان را مشروط به نگه داشتن عده به مدت چهارماه و ده روز، کرده است . ۳ - آداب زمان عدهطبق روایات که از پیشوایان اسلام به ما رسیده، زنان موظف اند در این مدت، شکل سوگوارى خود را حفظ کنند؛ یعنى از خودآرایی و مانند آن پرهیز نمایند. ۴ - مهم‌ترین انگیزه عدهمهم ترین انگیزه عده نگه داشتن، حفظ احترام زوجیت است ؛از این رو، حتى اگر هیچ گونه احتمالى در مورد بارداری زن در میان نباشد باز باید عده نگه دارد . ۵ - زمان آغاز عدهو زمان آغاز عده، مرگ شوهر نیست، بلکه از هنگامى است که خبر مرگ شوهر به زن مى رسد. ۶ - حکم ازدواج دوباره زنپس از پایان یافتن زمان عده، زن با هر کس بخواهد مى تواند ازدواج کند و اولیاء به خاطر خرافات و یا افکار موهوم، هیچ گاه نباید مانع ازدواج آنان شوند. ۷ - ناسخ بودن آیه عده وفاتبرخی گفته‌اند: این آیه ، آیه ۲۴۰ همین سوره را نسخ کرده که در آن فرموده است: زن شوهر مرده باید یک سال در خانه همسرش نگهداری شود. [۵]
منصور، عبدالحمید یوسف، نیل الخیرات فی القراءات العشرة، ج۲، ص۲۴۲.
۸ - پانویس
۹ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «آیه عده وفات». |